Bireysel Nakit Yönetimi

Öğrenci, yeni evlenecek genç bir çift, yalnız yaşayan bir kişi, birkaç çocuklu bir aile ya da emekli olabilirsiniz ama kim olursanız olun bütçe yapmanız gerekir. Gelirinizin ve giderlerinizin  ne kadar olduğunu bilmek, nereye kaç para ayıracağınızı planlamak en önemli işlerinizden biri olmalı. Bütçe yapmak en göz korkutan ve sevilmeyen işlerden biridir ama bu alışkanlığı edinmek belki de elinizdeki en güçlü silahlardan biri olacak ve hayatınızı borçtan uzak ve rahat geçirmenize yardım edecektir.

Giderlerinizin sağlıklı bir analizini yapmak için en az iki ay kuruş kuruş tüm giderlerinizi yazarak, kendi kategorilerinizi oluşturmanız gerekiyor. Bu işi yapmak için önce doğrudan giderlerinizi bir kenara yazın. Örnekleyecek olursak: kira, elektrik, su, aidat, doğalgaz, cep telefonu, telefon, ADSL, kablo/TV/Digitürk/D-Smart, yardım ve bağışlar, araç kredisi, mortgage, tüketici kredisi, kredi kartı, DASK, konut sigortası, sağlık sigortası, emlak vergisi, okul harcı, ders kitapları, yurt harcı, vs. vs…

Sonra doğrudan çıktı olmayan bazı kategorileri yaratan harcamaları algılayabilmek için her gün harcadığınız parayı not edin. Hiçbir şeyi atlamayın: benzin, benzincide kasada alıverdiğiniz çikolata ya da sakız, içme suyu, kitap ve dergiler, sinema, tiyatro, dışarıda yenen her türlü yemek, atıştırmalık, her türlü giyim alışverişi, market ve bakkal harcamaları, otobüs, dolmuş, taksi, vapur, tramvay gibi ulaşım araçları, dilencilere verdiğiniz paralar, super loto, sayısal loto, at yarışı vs., sigara, puro, içki vs.

Bunları en az 1 ay (ideali 2 ay) not ettikten sonra kendi kategorilerinizi oluşturun. Eminim rakamları görünce çok şaşıracaksınız. İnsan farkında dahi olmadan inanılmaz paralar harcıyor. Bunların gerekliliğini sorgulamak ve azaltılabilecek ya da tamamen elimine edilebilecekleri tespit etmek son derece önemlidir.  Gereksiz Harcamaların Tespiti ve Eliminasyonu Bir ya da iki ay dikkatli bir şekilde tüm harcamalarınızı kaydedip not ettiniz ve artık geliriniz ile giderinizin hangi kalemlerden oluştuğunu biliyorsunuz. Gereksiz harcamalarınızın bu aşamada gözünüze batmaya başlaması lazım. Giderlerinizin listesini incelediğinizde bundan sonra hiç düşünmeden harcadığınız ufak tefek rakamlara dikkat etmeye başlayacağımızdan eminim. Gereksiz harcamaları bulun ve öncelikle bunlardan kurtulun.

Eğer geliriniz gideriniz den azsa başınız dertte ve de borcunuz var demektir. Gereksiz olduğunu düşündüğünüz şeyleri elimine ettiğiniz hâlde giderler fazlaysa, bazı gerekli şeylerden de fedakarlık etmenizi, gelirinizi artırmaya çalışmanızı öneririm. Borçlarınızı ödeyinceye kadar ikinci bir işte çalışmanız, eşiniz çalışmıyorsa onun da çalışmaya başlaması, her türlü tatil, eğlence giderlerinin tamamen elimine edilmesi, dışarıda yenen yemeklerin tamamen kesilmesi yani tam anlamıyla bir kemer sıkma politikası uygulanmaya başlanması gerekecektir. Borç ödemelerini de bütçenize bir gider olarak kaydedin ve sıkı sıkıya bütçenize uymaya çalışın. Borçtan kurtulmak birinci öncelik olmalı. Kredi kartlarınızı bir ödeme aracı değil de bir borçlanma aracı olarak kullanıyorsanız hemen vazgeçin.

Elden aldığınız borçlar da aile ve dostluk ilişkilerinizi sıkıntıya sokabilir. Bu nedenle borçlardan yani modern kölelikten bir an evvel kurtulmalısınız. Bu cep telefonunuzdan, otomobiliniz den veya uç durumlarda evinizden vazgeçmeniz demek olabilir ama gün gün daha derin borca batmaktansa, radikal çözümler bulmak ve uygulamak sizi özgür kılabilir. Tabii ki herkes için uygun bir reçete yok. Borcun miktarı, kişinin yaşı, sağlığı, geliri vs. gibi durumlar farklı çözümler gerektirir. Tek bir doğru var o da borçla uzun süre devam edemeyeceğiniz gerçeğidir. Borçsuz yaşamın tadını aldığınızda bundan vazgeçmeyeceksiniz  Unutmayın borcunuz varsa, asla özgür birisi değilsinizdir.

Gelirinizin giderinize eşit olma durumu maaştan maaşa yaşadığınızın ve tasarruf edemediğinizin bir göstergesidir. Demek ki gereksiz olmadığını düşündüğünüz harcamalarınıza dikkatle bakmalısınız. Bunları azaltıp, her ay belli bir miktar parayı  tasarrufa ayırmayı öğrenmeniz gerekecek.  Geliriniz giderinizden fazla bilin ki bir azınlığı temsil ediyorsunuz. Tasarruf edecek paranız kalıyor. Ya çok iyi bütçe yönetimi yapan tutumlu birisiniz ya da oldukça iyi para kazanan birisiniz. Nasıl biri olursanız olun işte size bir ipucu: Eğer geliriniz giderinizden fazlaysa, tasarruf etmeyi planladığınız parayı da bütçenize bir gider gibi kaydedin. Böylece ay sonunda artanı değil, mantıklı bir gelir gider incelemesi sonrası planladığınız rakamı biriktirmeniz kolaylaşır. Yine de ayın sonunda artan paranız varsa, ne mutlu size!

Acil Durum Fonu Gerçek acil durumlar için 1.000-1.500 TL civarı bir paranın bir kenarda tutulmasının sayısız yararları vardır. Borç ödemeye başlamadan evvel bu parayı kenara koymak gerekir. Zira borç öderken başınıza gelebilecek acil durumlar daha derin borca batmanıza sebep olabilirler. Bunun psikolojik etkileri bile sizi doğru yolunuzdan çıkartmaya yetebilir. Pekiyi gerçek acil durum nedir? Ne değildir? Söyleyelim: Yeni bir cep telefonu, vitrinde gördüğünüz ve kendilerini almanız için adeta size yalvaran ayakkabılar ya da iş arkadaşınızın sizi de gitmeye ikna ettiği bir tatil… Bu ve benzerleri gerçek acil durumlar değildirler. Ani bir sağlık sorunu, bozulan bir buzdolabı (klima değil), geçiminizi sağlamak için mutlaka gereksinim duyduğunuz otomobilin bozulması gibi şeyler gerçek acil durumlardır.  İyi de ileriye dönük para biriktirdik den sonra  ne yapacağız?  Bir biriktirin onu da sonra söylerim :)